Çin Sinema Tarihi
Çin sinema tarihinde Tayvan ile Hong Kong sinemaları ile birlikte Çin sineması da bu bölgenin üçlüsünü oluşturmaktadır. Birbirinden farklı olsalar da bu üç ülkede sinema camiasında aynı kategoride görülmektedir. Diğer iki ülkede olduğu gibi Çin’de de sinema ülkeye çok geç girmiş ve bu yüzden de ülke sinema endüstrisinde zamanın gerisinde kalmıştır.
Çin Filmleri
Çin’in sinemayı tanıması 1896 yılını bulmasına rağmen Çin ilk filmi olan Dingjun Mountain filmini 1805 yılında çekmiştir. Çin’de sinemanın erken dönemlerinde merkez olarak Şangay ve burada küçük stüdyolar kullanılmaktaydı. Başlarda Çin filmleri bilhassa aksiyon ağırlıklı yani ticari filmler olarak üretilmekteydi. Fakat 1931 yılındaki ses teknolojisinin kullanılmaya başlamasıyla sol film akımı da başlamış oldu. Bu dönemden sonra Çin milliyetçi filmlerin çekimlerine ağırlık verdi ve bu durum da milliyetçiler ile komünistler arasındaki gerginliği daha da arttırdı.
Fakat Japonların, Şangay’ı işgalinin ardına Çin sinema dünyasında ciddi bir gerileme başladı. Birçok yapımcı ülkeyi terk ettiği için geride küçük çaptaki bir avuç yapımcı kalmıştı. Bu yüzden de çekilen filmler siyasi değil genelde ticari filmler olarak devam etti. Bu dönemin sonunda ise Prenses Demir Yelpaze isimli ilk Çin animasyon filmi 1941 yılında yayınlandı. Bu savaş zamanında Çin’in yayınladığı bu ilk animasyon filmi ise Osamu Tezuka’yı etkiledi ve Tezuka bu dönemde kendi manga fikirlerini üretmeye başladı.
Neredeyse yok olmaya yüz tutan ve savaş boyunca da diğer sektörler gibi sinema sektörü de Japonların eline geçen Çin sineması savaşın sona ermesiyle hızlı bir toparlanma devresine girdi. Ancak sadece toparlanma evresi ile kalmadı ve kendisi için yeni bir dönem de başlattı. Bu dönemdeki ilk filmlerden olan Küçük Bir Kasabada Bahar isimli 1948 yapımı film 24. Hong Kong Film Ödüllerinde, en iyi Çince film seçildi. Ancak tam toparlanma ve parlama evresinde olan Çin sineması 1949 yılındaki komünist devrimin ardına bazı yerli ve yabancı filmlere yasak getirilmesi ile yine bir gerileme dönemine girdi. Ama tüm bu yaşananlara rağmen Çin halkı sinemaya olan ilgisini azaltmak yerine daha da arttırmaya başladı.
Çin sinema endüstrisi bu yaşadıklarının üzerine ara vermeden bir de Kültür Devrimi sorunu ile karşılaştı. Bu durum ise Çin sinemasının 67’den, 72’ye kadar durma noktasına gelmesine neden oldu. 1980’lere gelindiğinde ise Çin sineması tüm sorunlarını geride bırakmıştı ve Evening Rain gibi dram filmleri ile yeniden gelişmeye başladı. Çin tarihinin bu zamana kadar yaşadığı travmaları beyaz perdeye taşıyan Legend of Tianyun Mountain ile Hibiscus Town filmleri de ağır dram filmleri olarak sinemalarda yerini almaya devam etti.
Çin Sinemasının Yükselişi
Çin filmlerinin dünya çapında duyulmaya ve dikkat çekmeye başlaması ise 1983 yıllarına denk geldi. One and Eight ve Yellow Earth filmleri Çin sinemasının beşinci nesil yükselişini temsil ederken aynı zamanda batının dikkatleri üzerine çekmesine de neden oldu. Bu dönemde ise Red Sorghum, The Story of Qiu Ju ve Farewell My Concubine gibi filmler de dünya genelinde büyük ödüller kazanmaya başladı.
Ancak Çin sinemasının dünya çapında saygın bir yer kazanması 1990 yılından sonra başladı. Klasik konular ya da dram dönemini geride bırakan Çin sineması bu tarihten itibaren altıncı nesil sinema kuşağına girdi. Bu dönemdeki film yapımcıları ise klasik kültürü geride bırakıp zamana uymaya karar verdiler ve sonunda Crouching Tiger, Hidden Dragon ve Hero gibi global anlamda milyonların takip ettiği büyük filmlere imza attılar. Bu dönem itibari ile halen günümüzde de Çin sineması dünya çapında bir saygınlığa ve popülerliğe sahip bir şekilde camiadaki yerini korumaktadır.
