Meksika Sinema Tarihi
Meksika sinema tarihi 19. yüzyılın sonlarında Başkan Profirio Diaz zamanlarına kadar gitmektedir. 1896 yılında kısa filmleri öğrenen Diaz, filmlerin kendi başkanlığını kalıcılaştırmak için olan önemini fark eder ve bir belgesel yapar. 1910 yılında çıkan Meksika Devrimini fırsat bilen Meksikalı ve yabancı sessiz film yapımcıları, devrimin liderlerini ve yaşanan olayları çekerek belgeselleştirir. 1915 yılından itibaren Meksika filmleri anlatı ve hikaye tarzında yapımlara odaklanır.
1896 – 1910 Sinemanın Meksika’ya Girişi
1895 yılında Thomas Edison’un kinetoskopunun gösterimi ve Auguste Lumière tarafından sinematografinin icadından kısa bir süre sonra Meksika halkı başkentte The Card Players, Arrival of a Train ve The Magic Hat gibi bir dakikalık uluslararası filmleri görmek için kuyruklar oluşturmaya başladı. Claude Ferdinand Bon Bernard ve Gabriel Veyre isimli gezgin, Fransa’da sinematografın gösteriminden 7 ay sonra cihazı Meksika’ya getirir. Bu sayede Meksika sessiz film sektörüne birkaç film yaparak giriş yapar. Ancak 1920 yılına kadar olan birçok film devrimden dolayı kaybolmuştur ve iyi korunamamıştır.
6 Ağustos 1896 tarihinde Başkan Porfirio Diaz, Bon Bernard ve Veyre isimli iki gezgini Chapultepec Kalesinde bulunan köşküne davet eder. 8 gün sonra ise basın için ilk projeksiyon Madero caddesinde oluşturulur. Bu projeksiyonda L’Arrivée d’un train en gare de La Ciotat gibi Lumierè kardeşler tarafından oluşturulmuş olan projeksiyonlara da yer verilir. 15 Ağustos tarihinde genel halk için bir projeksiyon yapılır. Bu sayede Başkan Diaz projeksiyonun ve sinemanın önemini fark eder. Kendisini aksiyonun ortasına ve bakanları ile yaptığı toplantıların tam ortasına koyduğu yapımların yanı sıra, Zocalo meydanında kendisi adına düzenlenen bir geçit törenini yansıtır. 1906 yılında ise La entrevista de los presidentes Diaz-Taft isimli görüşmede yer alır. Bu görüşme Meksika’da yapılan ilk görüntülü haberdir. Meksika’da yapılan ilk kurgu ise Duelo a pistola en el bosque de Chapultepec isimli bir yapım olan aksiyon filmidir.
1910 – 1929 Meksika Devrimi Dönemi
20.yüzyılın başlarında sinemanın popülerliği artmaya başlamıştır. 1911 yılı itibarıyla 14 yeni film evinin inşası gerçekleştirilmiştir. Bu dönem esnasında Meksika sinema sektörü belgesel teknikleri üzerine uzmanlaşmıştır. Bir savaş belgeseli niteliğinde olan Revolucion orozquista isimli 1912 yıllı yapım Alva kardeşler tarafından yapılmıştır ve General Victoriano Huerta ile devrimci lideri Pascual Orozco arasında yapılan savaşı yansıtmıştır.
Ancak 1910-1917 yılları arasında devrim dolayısıyla sinemanın yükselişi durmuştur. Filmlerin kolay yanabilir olması da birçok film evinin kapanmasına sebep olmuştur. Bu durumlardan ötürü Meksika sinema sektöründe büyük firmaların yerini küçük firmalar almıştır. Bu küçük firmalar arasında Desfiles de tropas en San Luis Potosi, Carnaval de Merida ve Aventuras del sexteto Uranga gibi yapımları sayesinde dikkati Carlos Mongrand çeker. Bu dönemde her ne kadar dünya genelinde sinema yayılıyor olsa da, Başkan Madero’nun ahlakçı ve muhafazakar düşünceleri dolayısıyla ülke genelinde alt sınıf insanları ahlaksızlıktan korumak amacıyla bir sansür kampanyası başlatılmıştır. 1911 yılında konsey üyeleri film evlerini denetlemeleri için görevliler atamıştır. Ancak yine de bu sansür kampanyası yasal hale gelememiştir. Bunun en büyük sebebi ise 1913 yılında Victoriano Huerta tarafından on gün içinde yapılan darbe olmuştur. Ancak ne yazık ki Huerta’da sansürler uygulamaya aşlayınca sinema sektörü gelişememiştir. Haziran 1913 yılında Huerta hükümeti bir sansür yasasını geçirmiştir. Öte yandan yasanın içinde var olan bir maddeyi keşfeden yapımcılar sinema sektöründe faaliyetlerine devam etmişlerdir. Bu madde de ise herahangi bir suçu gösteren yapımlar, suçu işleyen tarafa verilen herhangi bir cezayı da göstermiyorsa bu tür yapımlar gösterime giremez. yazmaktaydı. Bu sebepten ötürü 1920’li yılların sonuna kadar her ne kadar az film yapılmış olsa da yapılan filmler başarılı olmuştur.
1930 – 1960 Meksika Sineması Altın Çağı
1930’lu yıllara gelindiğinde barış ve siyasi istikrar tekrar sağlanmıştır. Bunun üzerine Meksika sinema sektörü önü alınamaz bir yükselişe geçmiştir. Hollywood’un İspanyolca filmleri yapmaktaki başarısızlığını fırsat bilen Meksika sektörü, 1960’lı yıllarına kadar bir altın çağına girmiştir. 1931 yılında ilk Meksika sesli filmi olan ve Antonio Moreno isimli ünlü yönetmen tarafından yönetilen Santa gösterime girmiştir. Yine bu yıl içinde Sovyet yapımcı ve yönetmenlerden etkilenen Meksika’lı yapımcılar, Sovyet medyasında sinemaya verilen önemi kendi ekranlarına da yansıtmaları ile 1931 yılı içinde birden fazla başarılı yapıma imza atılmıştır. 1960’lı yıllara kadar Hollywood tarafından yapılan filmlerin İspanyolca versiyonları çekilmeye başlanmıştır.
1960 – 1980 Durgunlaşma Dönemi
1960 ve 1980 yılları arasında ise sektörde ağırlıklı olarak korku filmleri yapılmaya başlanmıştır. 1979 yılında ise Emilio Azcarraga Milmo tarafından günümüzde de hala faaliyet gösteren Televicine isimli stüdyo kurulmuştur. Videocine isimli stüdyo ile iş birliği içinde olan Televicine, Meksika filmleri için bir gelenek haline gelmiştir.
1990 Sonrası ve Günümüz
1990’lı yılların başlarında ise bir Yeni Meksika Sineması hareketi doğmuştur. Bu hareket günümüze kadar hala etkisini sürdürmektedir. Bu hareket sayesinde Como agua para cholocate, Sexo, pudor y lagrimas, La Misma Luna gibi oldukça ünlü yapımlar oluşturulmuştur. Hareketin öncüleri arasında ise Arturo Ripstein, Alfonso Arau ve Maria Novaro gibi yapımcılar bulunmaktadır. 2017 yılında Alfonso Cuaron tarafından yapılan Roma isimli yapım oldukça beğeni almıştır. Günümüzde ise Meksika Şehri Latin Amerika bölgesindeki en büyük film yapım şehri, Kuzey Amerika kıtasında ise en büyük dördüncü film yapım şehridir.
